Νταμιάνα
Νταμιάνα
Βιότοπος – περιγραφή:
Η λατινική ονομασία του βοτάνου είναι TURNERA aphrodisiaca (Τουρνέρα η αφροδισιακή). Ανήκει στην οικογένεια των Τουρνεροειδών.
Η Νταμιάνα είναι ένας μικρός θάμνος που ευδοκιμεί στη Κεντρική και Νότια Αμερική, το Μεξικό και την Καραϊβική. Οι καρποί της έχουν τη γεύση σύκου, ενώ τα μικρά κίτρινα άνθη της είναι πολύ αρωματικά (το άρωμα τους θυμίζει το χαμομήλι). Το φυτό, σε πλήρη ανάπτυξη, μπορεί να φτάσει σε ύψος τα 2 μέτρα, ενώ τα φύλλα του μπορούν να φτάσουν σε μήκος μέχρι και τα 25εκ.
Ιστορικά στοιχεία:
Η χρήση της Νταμιάνας έχει πολύ μεγάλη ιστορία. Οι Μάγιας και οι Αζτέκοι χρησιμοποιούσαν την Νταμιάνα ως γενικό τονωτικό του σώματος. Στην γλώσσα των Μάγιας, η Νταμιάνα ονομαζόταν mis kok – το οποίο σημαίνει “σκούπα του άσθματος”. Οι αυτόχθονες της Αμερικάνικης Ηπείρου συνήθιζαν να πίνουν τσάι από φύλλα Νταμιάνας, καθώς θεωρούσαν πως το φυτό είχε έντονες αφροδισιακές ιδιότητες. Κάποιες φυλές Ινδιάνων συνήθιζαν να καίνε φύλλα Νταμιάνας στη κεντρική φωτιά του καταυλισμού, προκειμένου να προωθήσουν την “ερωτική διάθεση” μεταξύ των νεαρών μελών της φυλής. Ο πρώτος Ευρωπαίος που φέρεται να “παρατήρησε” και να κατέγραψε τις αφροδισιακές ιδιότητες της Νταμιάνας (1699), είναι ο Jesus Maria de Slavatierra – ένας Ισπανός ιεραπόστολος που “υπηρέτησε” στο Βόρειο Μεξικό. Η Νταμιάνα άρχισε να γίνεται γνωστή στις Η.Π.Α. από το 1884, όταν και άρχισε να “προωθείται” ως αφροδισιακό στην αγορά.
Θεωρούσαν πως αντιμετωπίζει την στυτική δυσλειτουργία και πως αυξάνει τη σεξουαλική ορμή τόσο στους άνδρες, όσο και τις γυναίκες. Αν και υπάρχουν κάποιες ενδείξεις σχετικά με την ιδιότητα αυτή της Νταμιάνας (λ.χ. η εύρεση y-cadineneand και 1,8-cineole, συστατικών που θεωρείται πως ευνοούν την παραγωγή τεστοστερόνης), εντούτοις δεν υπάρχουν συστηματικές κλινικές έρευνες που να τεκμηριώνουν αυτή την άποψη. Οι έρευνες έχουν γίνει κυρίως πάνω σε πειραματόζωα (αρουραίους), στις οποίες πραγματικά φάνηκε πως η Νταμιάνα αυξάνει τη σεξουαλική διάθεση και των δύο φύλων.
Συστατικά-χαρακτήρας:
Το βότανο περιέχει αιθέριο έλαιο (μέχρι 1% περιέχει α και β- πινένιο, κινεόλη, κυμόλη, αρβουτίνη, κυμένιο, καδινένιο, καλαμινίνη, β-σιτοστερόλη και κοπαινένιο), πικρά αλκαλοειδή (δαμιανίνη), φλαβονοειδή, κυανιούχο γλυκοσίδιο, τανίνες, ρητίνη.
Άνθιση – χρησιμοποιούμενα μέρη – συλλογή:
Για θεραπευτικούς σκοπούς χρησιμοποιούνται τα ξερά φύλλα και οι μίσχοι. Τα φύλλα και οι μίσχοι συλλέγονται την εποχή της ανθοφορίας.
Θεραπευτικές ιδιότητες και ενδείξεις:
Το βότανο δρα ως νευροτονωτικό, αντικαταθλιπτικό, αντισηπτικό του ουροποιητικού, υπακτικό.
Στη σύγχρονη βοτανοθεραπεία η Νταμιάνα χρησιμοποιείται κυρίως ως ενισχυτικό του οργανισμού και για την αντιμετώπιση νευρικών διαταραχών. Σύμφωνα με κάποιες αναφορές η πικρή ουσία δαμιανίνη (damianin) διαθέτει την ιδιότητα να τονώνει το νευρικό σύστημα. Αυτό έχει ως αποτέλεσμα η Νταμιάνα να θεωρείται κατάλληλη για περιπτώσεις έντονου άγχους, νευρικότητας, ατονίας καθώς και για ελαφριές μορφές κατάθλιψης. Η τόνωση του νευρικού συστήματος συνοδεύεται σε πολλές περιπτώσεις από μία γενικότερη ευφορία και από την τόνωση ολόκληρου του οργανισμού.
Η Νταμιάνα είναι συνεπώς ένα βότανο που τονώνει εξαιρετικά το νευρικό σύστημα. Από την αρχαιότητα έχει φήμη ως αφροδισιακό βότανο. Αυτό μπορεί να είναι ή να μην είναι αλήθεια, όμως έχει μια σαφή τονωτική δράση στο κεντρικό νευρικό σύστημα και το ενδοκρινικό σύστημα. Η φαρμακολογία του φυτού δείχνει ότι τα αλκαλοειδή του μπορεί να έχουν μια δράση παρόμοια με αυτή της τεστοστερόνης (μιας κατ’ εξοχήν ανδρικής ορμόνης). Είναι χρήσιμο αντικαταθλιπτικό που δρα ιδιαίτερα σε περιπτώσεις ανησυχίας και κατάθλιψης όταν υπάρχει και σεξουαλικός παράγοντας. Μπορεί να χρησιμοποιηθεί για την ενδυνάμωση του ανδρικού γεννητικού συστήματος.
Σαν νευροτονωτικό χρησιμοποιείται συχνά σε συνδυασμό με Βρώμη σε περιπτώσεις γενικής κατάθλιψης. Ανάλογα με τις περιστάσεις συνδυάζεται καλά και με την Κόλα ή την Σκουτελλάρια αν υπάρχει πρόβλημα άγχους.
Παρασκευή και δοσολογία:
Παρασκευάζεται ως έγχυμα. Ρίχνουμε ένα φλιτζάνι βραστό νερό σε μία κουταλιά του τσαγιού ξηρά φύλλα και το αφήνουμε σκεπασμένο για 10-15 λεπτά. Σουρώνουμε και πίνουμε τρεις φορές την ημέρα. Υπό μορφή βάμματος η δοσολογία είναι 1-2ml βάμματος τρεις φορές την ημέρα.
Προφυλάξεις:
Η χρήση της Νταμιάνας δεν έχει αναφερθεί να έχει παρενέργειες και θεωρείται πως μπορεί να καταναλωθεί για μεγάλα χρονικά διαστήματα. Υπερβολική δόση μπορεί να προκαλέσει αϋπνία και πονοκεφάλους.
Να αποφεύγεται η χρήση της από τις εγκύους