Περιγραφή

Γκίγκο Μπιλόμπα

 

Βιότοπος – περιγραφή:

 

Η λατινική ονομασία του βοτάνου είναι Gingko Biloba (Γκίγκο το δίλοβο) και ανήκει στην οικογένεια των Γκιγκοϊδών. Έχει ως χώρα προέλευσής του την Κίνα στην οποία το ονομάζουν Bai Guo Ye.

Σήμερα καλλιεργείται σε Κίνα, Ιαπωνία, στις εύκρατες περιοχές της Ευρώπης και της Αμερικής.

Είναι δέντρο φυλλοβόλο που φτάνει σε ύψος τα 30 μέτρα, μακρόβιο και ανθεκτικό. Είναι στενός συγγενής των κωνοφόρων. Τα φύλλα του είναι μακρύμισχα σε σχήμα βεντάλιας, σχισμένα στην κορυφή, γι αυτό ονομάζεται και δίλοβος. Είναι φυτό δίοικο, δηλαδή τα αρσενικά και θηλυκά άνθη αναπτύσσονται σε διαφορετικά φυτά. Τα αρσενικά άνθη σχηματίζουν ταξιανθίες ίουλους, ενώ τα θηλυκά είναι μικρά πράσινα και βγαίνουν ανά ζεύγη στην άκρη μακριών μίσχων. Οι καρποί του μοιάζουν με δαμάσκηνα, έχουν κίτρινο σαρκώδες περίβλημα με βαριά δυσάρεστη μυρωδιά, αλλά με σπέρματα μεγέθους κερασιού με γλυκιά ψίχα που τρώγεται. Το Γκίνγκο ευδοκιμεί στους κήπους, σε ηλιόλουστα μέρη, φτωχά και ξηρά εδάφη. Δεν χρειάζεται πολύ πότισμα και μεγαλώνει αργά.

 

 

Ιστορικά στοιχεία:

Το Γκίνγκο Μπιλόμπα  είναι το αρχαιότερο είδος δένδρου που έχει εντοπισθεί στον πλανήτη. .  Το Γκίγκο θεωρείται ζωντανό απολίθωμα διότι ανήκει σε μια οικογένεια φυτών που άκμασαν πριν από  εκατομμύρια χρόνια, αλλά τώρα έχουν εκλείψει, εκτός από το είδος αυτό.

Υπολογίζεται (από απολιθώματα με Γκίνγκο) ότι εμφανίσθηκε 180-200 εκατομμύρια χρόνια πριν. Ευδοκιμεί σχεδόν παντού αλλά μετά την περίοδο των παγετώνων περιορίσθηκε στις περιοχές της Βόρειας Κίνας. Οι Δυτικοί επισκέπτες  όμως το συνάντησαν για πρώτη φορά έξω από τους ιαπωνικούς ναούς και το επονόμασαν «δέντρο των ναών».

Στην Ευρώπη και την Αμερική έφτασε το 1727 και αναπτύχθηκε με επιτυχία. Είναι ένα πολύ όμορφο φυλλοβόλο δέντρο που ζει πάνω από 1000 χρόνια κάτω από τις κατάλληλες συνθήκες. Η λέξη Γκίνγκο στην ιαπωνική γλώσσα σημαίνει «ασημένιο βερίκοκο» και προφανώς αναφέρεται στους καρπούς. Φυτεύεται κυρίως σε δενδροστοιχίες στους δρόμους και είναι ανθεκτικό στο διοξείδιο του θείου. Το αρσενικό φυτεύεται σε μεγαλύτερη κλίμακα γιατί οι καρποί του θηλυκού είναι δύσοσμοι.

Οι κινέζοι θεραπευτές το χρησιμοποιούσαν για να αντιμετωπίσουν το άσθμα και το χρόνιο βήχα, τους πονοκέφαλους, τα προβλήματα μνήμης, τις ουρολοιμώξεις και την πρόωρη εκσπερμάτωση. Χρησιμοποιήθηκε ακόμη για τη δύσπνοια, την απόχρεμψη και την ενίσχυση των πνευμόνων.

Στη Δυτική ιατρική την δεκαετία του 1980 το ενδιαφέρον αυξήθηκε για το φυτό, καθώς εντοπίσθηκαν οι έντονες δράσεις του στο καρδιαγγειακό σύστημα.

 

Συστατικά-χαρακτήρας:

Το βότανο είναι γλυκό, πικρό, στυπτικό και ουδέτερο. Περιέχει φλαβινογλυκοσίδες (και γκιγκολίδη), βιοφλαβίνες, σιτοστερόλη, λακτόνες, ανθοκυανίνη. Οι σπόροι του περιέχουν λιπαρά οξέα, μέταλλα και βιοφλαβίνες.

 

Άνθιση – χρησιμοποιούμενα μέρη – συλλογή:

 

Τα τμήματα του δένδρου που χρησιμοποιούνται για θεραπευτικούς λόγους είναι τα φύλλα και οι καρποί του. Τα φύλλα συλλέγονται το καλοκαίρι και οι καρποί όταν ωριμάσουν.

 

Θεραπευτικές ιδιότητες και ενδείξεις:

Το βότανο δρα ως αντιγηραντικό, αντιαλλεργικό, αντιασθματικό, αντιφλεγμονώδες, αντιοξειδωτικό, αντι-PAF (παράγοντας ενεργοποίησης αιμοπεταλίων) προστατεύει την καρδιά, διεγείρει την κυκλοφορία και μειώνει τη χοληστερόλη.

Τα φύλλα έχουν την ιδιότητα να χαλαρώνουν τα αιμοφόρα αγγεία και τονώνουν την κυκλοφορία. Η γκιγκολίδη που περιέχουν τα φύλλα έχει αποδειχθεί πως είναι τόσο αποτελεσματική όσο τα πρότυπα φάρμακα για τη θεραπεία των αρρυθμιών. Χρησιμοποιούνται επίσης για τις κιρσώδεις φλέβες, τις αιμορροΐδες και τα έλκη των ποδιών. Το έγχυμα των φύλλων αλείφεται στις επηρεασμένες περιοχές και βοηθά στην αντιμετώπιση των αιμορροΐδων και των κιρσών.

Το Γκίνγκο είναι πολύ γνωστό για την φαρμακευτική του δράση, κυρίως λόγω της ιδιότητας που έχει να βελτιώνει την κυκλοφορία του αίματος  και να τροφοδοτεί τον εγκέφαλο με οξυγόνο, γεγονός που ενισχύει τις διανοητικές λειτουργίες, όπως την ικανότητα επίλυσης προβλημάτων και η καλή μνήμη. Στην γεροντική άνοια το Γκίνγκο είναι ιδιαίτερα χρήσιμο όταν χορηγηθεί στα πρώτα στάδια αυτής της διαταραχής. Μπορεί να είναι ωφέλιμο και σε περιπτώσεις  νόσου Αλτσχάϊμερ

Επίσης αυξάνει την κυκλοφορία στα άκρα του σώματος, ανακουφίζει από το αίσθημα του κρύου, βελτιώνει την ικανότητα στο βάδισμα και μειώνει τις μυϊκές κράμπες στα πόδια.

Τα ευεργετικά αποτελέσματα στην κυκλοφορία επίσης βοηθά στην πρόληψη της εξασθένησης της όρασης στους ηλικιωμένους. Μπορεί να βοηθήσει στη θεραπεία του εκφυλισμού της ωχράς κηλίδας. Η ωχρά κηλίδα αποτελεί το κεντρικό τμήμα του αμφιβληστροειδούς και είναι υπεύθυνη για την κεντρική όραση. Κατά τον εκφυλισμό της δημιουργείται τυφλή περιοχή στο οπτικό πεδίο του πάσχοντος.

Μειώνει τα επίπεδα χοληστερόλης του αίματος και  μειώνει τον κίνδυνο καρδιοπαθειών.

Η αντι-PAF δράση του μειώνει τις αλλεργικές αντιδράσεις που επιφέρουν σύσπαση των βρόγχων και φλεγμονές στους πνεύμονες. Ανακουφίζει το αίσθημα σφιξίματος στο στήθος και το σφύριγμα στην αναπνοή.

Βοηθά σε ανικανότητα, κράμπες στα πόδια, εμβοές αυτιών και γενικά σε προβλήματα που σχετίζονται με την κυκλοφορία του αίματος. εξουδετερώνει επιδράσεις ραδιενέργειας. Μειώνει την αρτηριακή πίεση και τα προβλήματα του διαβήτη που σχετίζονται με τη γήρανση.

Οι σπόροι του φυτού είναι στυπτικοί, αντιμυκητιακοί και αντιβακτηριακοί.

Στην Κίνα οι σπόροι του φυτού ονομάζονται bai gou (βρίσκονται μόνο στο θηλυκό φυτό) και θεωρούν πως δρουν στον ισημερινό των πνευμόνων και των νεφρών και χρησιμοποιούνται παραδοσιακά για ασθματικές διαταραχές και για βήχα από το στήθος με παχύ φλέγμα. Επίσης τους θεωρούν τονωτικούς για  το ουροποιητικό σύστημα και χρησιμοποιούνται για την ακράτεια ούρων και την υπερβολική ούρηση.

 

 

Παρασκευή και δοσολογία:

Στο εμπόριο κυκλοφορούν σκευάσματα σε αποξηραμένο βότανο, δισκία, κάψουλες και βάμματα. Πρέπει να υπάρχει ιατρική συμβουλή ιδιαίτερα αν λαμβάνεται μαζί με άλλα φάρμακα.

Για να δούμε αποτελέσματα απαιτείται η λήψη του για ένα χρονικό διάστημα μερικών εβδομάδων. Δεν συνδυάζεται με άλλα βότανα σε συνταγές για αυτό αντενδείκνυται η μακρόχρονη χρήση του. Πρέπει να λαμβάνεται για 3 μήνες, διακόπτοντας για 1 εβδομάδα κάθε 15 ημέρες.

Για το ξηρό βότανο, η ημερήσια δόση 6-12 γραμμάρια. Λαμβάνεται ως αφέψημα μετά από 15 λεπτά βράσιμο. Σε μορφή βάμματος λαμβάνετε 45 σταγόνες τρεις φορές την ημέρα.

 

Προφυλάξεις:

Το Γκίνγκο Μπιλόμπα δεν συνδυάζεται με αντιθρομβωτική φαρμακευτική αγωγή. Επίσης δεν επιτρέπεται η λήψη του αν έχουμε πυρετό. Μπορεί να προκαλέσει διάρροια, ευερεθιστότητα, ναυτία και ανησυχία.

Υπερβολική δόση σπόρων μπορεί να οδηγήσει σε δερματικές διαταραχές και πονοκέφαλο.

 

Κουβάτσος Φίλιππος, Κλινικός διαιτολόγος-διατροφολόγος (Απόφοιτος Χαροκοπείου Πανεπιστημίου Αθηνών), Αλλαγιάννη 13, Κορωπί, Τηλ. επικοινωνίας: 2106021750