Περιγραφή

Παναγιόχορτο
Η λατινική ονομασία του βοτάνου είναι Leonurus cardiaca (Λεόνουρος ο καρδιακός). Ανήκει στην οικογένεια των χειλανθών. Στη χώρα μας το συναντούμε σπάνια, με την ονομασία λεόνουρος, λεονούριο, παναγιόχορτο η δεσποινόχορτο.
Φυτρώνει σε χαλάσματα, πλαγιές, άκρες δρόμων, παλιούς τοίχους και επιχωματώσεις. Είναι ποώδες, πολυετές φυτό που φτάνει σε ύψος τα 60 έως 120 εκατοστά. Τα φύλλα του είναι έλλοβα με μεγάλους μίσχους, τριχωτά σε βαθυπράσινο χρώμα. Τα άνθη πολύ τριχωτά, πορφυρά ρόδινα, κατανεμημένα κατά ρόδακες σε όλο το μήκος του στελέχους. Το φυτό αναδίνει δυνατή και δυσάρεστη οσμή. Υπάρχουν τέσσερα είδη του βοτάνου σε όλο τον κόσμο με παρόμοιες φαρμακευτικές ιδιότητες.
Χρησιμοποιούνται για θεραπευτικούς σκοπούς τα άνθη του τα οποία βγαίνουν από Ιούνιο έως Σεπτέμβριο.
Γνωστό βότανο στην αρχαία Ελλάδα. Το χρησιμοποιούσαν σε προβλήματα των γυναικών κατά τη διάρκεια της έμμηνου ρήσης. Η λατινική του ονομασία μαρτυρά επίσης ότι γνώριζαν από παλιά και την θετική επίδραση που είχε στην καρδιά. Χρησιμοποιήθηκε πολύ στην κεντρική Ευρώπη την Ασία και τη βόρειο Αμερική. Σύμφωνα με την κινέζικη παραδοσιακή ιατρική το βότανο δρα θετικά στο περικάρδιο και το ήπαρ.
Σύγχρονες έρευνες έχουν επιβεβαιώσει την αποτελεσματικότητα του βοτάνου ως ηρεμιστικό για την καρδιά και την αποφυγή θρόμβωσης των καρδιακών αγγείων.
Το παναγιόχορτο περιέχει μία πικρή ουσία την λεονουρίνη, ταννίνες, ένα αιθέριο έλαιο και ένα αλκαλοειδές (λεονουρινίνη) και γλυκοσίδια που ρίχνουν την πίεση του αίματος. Έχει λοιπόν δράση καταπραϋντική λόγω των γλυκοσιδίων, εμμηναγωγική λόγω του αλκαλοειδούς και αντιδιαρροϊκή λόγω των ταννινών.
Θεωρείται ακόμη πιο αποτελεσματικό ηρεμιστικό και καρδιοτονωτικό (δυναμώνει τις συστολές και επιβραδύνει τον ρυθμό) από τη ρίζα της βαλεριάνας. Δυναμώνει την καρδιά χωρίς να προκαλεί ένταση. Θεωρείται ειδικό ίαμα για την ταχυκαρδία, όταν προκαλείται από άγχος και άλλα παρόμοια αίτια. Συνίσταται στους πόνους του στήθους (ισχαιμικές αρρυθμίες) όταν συνοδεύονται από δύσπνοια, αίσθημα πνιγμού και φόβο από το θάνατο. Επίσης αναφέρεται θετική δράση του βοτάνου σε νευρασθένειες, αϋπνία, υστερία, επιληψία και αρτηριοσκλήρυνση των εγκεφαλικών αγγείων.
Είναι πολύ χρήσιμο για τη διέγερση καθυστερημένης ή ανεσταλμένης έμμηνης ροής, ιδιαίτερα όταν υπάρχει ανησυχία και ένταση. Είναι χρήσιμο χαλαρωτικό τονωτικό που βοηθά στις μεταβολές της εμμηνόπαυσης. Μπορεί να καταπραΰνει τις νόθες ωδίνες του τοκετού.
Για τα γυναικολογικά προβλήματα συνδυάζεται καλά με τον κράταιγο.
Έχει αντιβακτηριακές, μυκητοκτόνες, αντιαιμορραγικές και επουλωτικές ιδιότητες.
Το ξηρό βότανο παρασκευάζεται ως έγχυμα. Ρίχνουμε ένα φλιτζάνι βραστό νερό σε 1-2 κουταλιές βοτάνου και το αφήνουμε σκεπασμένο για 10-15 λεπτά. Σουρώνουμε και πίνουμε τρεις φορές την ημέρα. Αν το χρησιμοποιήσουμε σε μορφή βάμματος η δόση είναι 1-4 ml βάμματος τρεις φορές την ημέρα.
Το αφέψημα της ρίζας του παναγιόχορτου χρησιμοποιείται για της αιμορραγίες της μήτρας.
Δεν το χρησιμοποιούμε κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης.

Κουβάτσος Φίλιππος Κλινικός διαιτολόγος-διατροφολόγος, (Απόφοιτος Χαροκοπείου Πανεπιστημίου Αθηνών), Αλλαγιάννη 13, Κορωπί, Τηλ. επικοινωνίας: 2106021750